“Το παιχνίδι της μίμησης”.

Πράξεως σπουδαίας και τελείας

«Ἐστὶν οὖν τραγωδία μίμησις πράξεως σπουδαίας καὶ τελείας, μέγεθος ἐχούσης, ἡδυσμένῳ λόγῳ, χωρὶς ἑκάστῳ τῶν εἰδὼν ἐν τοῖς μορίοις, δρώντων καὶ οὐ δι’ ἀπαγγελίας, δι’ ἐλέου καὶ φόβου περαίνουσα τὴν τῶν τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν»

“Φύτουλας” της Γ’Δέσμης ήμουν, οπότε ο πρώτος συνειρμός που έκανα μόλις τελείωσε η κινηματογραφική ταινία  “The Imitation game”(“Το παιχνίδι της μίμησης”)  ήταν με αυτή της λέξης της “μίμησης” από τον ορισμό της τραγωδίας.

Ξέρω, ότι μπορεί να θεωρείτε ότι άλλο πράγμα είναι αυτός ο ορισμός, αλλά αυτό που παρακολούθησα εγώ ήταν μια τραγωδία.

Δεν θα θεωρήσω ότι θα κάνω spoiler λέγοντάς σας πράγματα από το σενάριο, γιατί πρόκειται για ιστορικά πραγματικά γεγονότα, που αν κάποιος το έχει ψάξει λίγο θα τα γνωρίζει.

Το πρώτο που θέλω να δηλώσω, είναι ότι ένιωσα άσχημα που δεν γνώριζα ποιός ήταν ο Άλαν Τούρινγκ.

Από τη Βικιπαίδεια : Bρετανός μαθηματικός, καθηγητής της λογικής και κρυπτογράφος. Θεωρείται «πατέρας της επιστήμης υπολογιστών», χάρη στην πολύ μεγάλη συνεισφορά του στο γνωστικό πεδίο της θεωρίας υπολογισμού κατά τη δεκαετία του 1930, αλλά και της τεχνητής νοημοσύνης, χάρη στη λεγόμενη δοκιμή Τούρινγκ την οποία πρότεινε το 1950: έναν τρόπο να διαπιστωθεί πειραματικά αν μία μηχανή έχει αυθεντικές γνωστικές ικανότητες και μπορεί να σκεφτεί.

Αυτό που μου άρεσε πολύ σε αυτή την ταινία είναι το μετά.

Αυτό που μου προκάλεσε.

Με έκανε να να αναζητήσω την ιστορία του Άλαν Τούρινγκ, να καταλάβω το μέγεθος αυτού του τεράστιου μυαλού και το πόσο κρίμα ήταν που έζησε σε μια εποχή, η οποία στέρησε από την ανθρωπότητα κομμάτια  μιας ίσως μεγαλύτερης εξέλιξης. Ίσως καλύτερης.

Η ταινία έχει ως κύριο θέμα την εποχή που ο Τούρινγκ πρόσφερε τις υπηρεσίες του στο Μπλέτσλεϊ Παρκ (Bletchley Park), κέντρο της Βρετανικής Υπηρεσίας Αντικατασκοπείας, όπου ήταν το κεντρικό πρόσωπο στην αποκρυπτογράφηση των γερμανικών στρατιωτικών κωδικών, όντας ο προϊστάμενος της Ομάδας 8. Η ομάδα αυτή ήταν που επιφορτίστηκε με την αποκωδικοποίηση της γερμανικής κρυπτογραφικής συσκευής Enigma.

Ο Τούρινγκ κατάφερε να φτιάξει μια μηχανή που αποκωδικοποιούσε τη γερμανική κρυπτογραφική συσκευή.

Η προσφορά του ήταν τεράστια. Εξαιτίας της επιμονής και της πίστης του ίδιου κυρίως αλλά και της δουλειάς της ομάδας του, ο πόλεμος τελείωσε πιο γρήγορα και σκοτώθηκαν λιγότεροι άνθρωποι.

Η συνεισφορά του στην ανθρωπότητα όμως δεν μπορούσε να αναγνωριστεί, καθώς ήταν απόρρητη.

Αυτός ο άνθρωπος, λοιπόν, μετά από κάποια χρόνια αντιμετωπίστηκε ως εγκληματίας και τιμωρήθηκε γιατί ήταν ομοφυλόφιλος.

Μέχρι το 1967 η ομοφυλοφιλία στην Αγγλία ήταν κολάσιμη.

Όταν μετά από μία έρευνα της αστυνομίας για μια διάρρηξη που έκανε στο σπίτι του Τούρινγκ ένας συνεργάτης του εραστή του, αποκαλύφθηκε ότι ήταν ομοφυλόφιλος, παραπέμφθηκε σε μία δίκη στην οποία  δεν μίλησε καθόλου και όταν πια κρίθηκε ένοχος, του προτάθηκαν δύο εναλλακτικές ποινές.

Ή φυλάκιση ή ορμονική φαρμακευτική αγωγή.

Επέλεξε τη δεύτερη ποινή, γιατί δεν μπορούσε να διανοηθεί μέρα που θα βρισκόταν μακριά από τον “Κρίστοφερ” τη μηχανή που κατασκεύαζε.

Ένας άνθρωπος που δεν είχε βλάψει κανένα, που δούλεψε σκληρά, ήταν αντικειμενικός, λογικός και ψύχραιμος ακόμη και τις πιο φορτισμένες στιγμές για τους συνεργάτες του,  ένας άνθρωπος που έπρεπε να χαίρει τιμής και ευχαριστιών από όλη την ανθρωπότητα, τιμωρήθηκε  άδικα και με δημόσιο διασυρμό σε μια εποχή στενομυαλιάς και έλλειψης φωτός.

Σκεφτείτε όμως  πόσο άδικο ήταν και για όλη την ανθρωπότητα, η οποία στερήθηκε ένα μυαλό που ήταν ανήσυχο σε όποιον τομέα κι αν καταπιανόταν (ακόμη και όταν ασχολήθηκε με τη Βιολογία ξεκίνησε μελέτη, για να καταγράψει απαντήσεις σε θέματα που μέχρι σήμερα οι επιστήμονες δεν έχουν καταφέρει να διαλευκάνουν – Αυτό το σύγγραμμα έμεινε στη μέση λόγω του θανάτου του).

Το 1951 ο Άλαν Τούρινγκ δεν άντεξε και αυτοκτόνησε τρώγοντας ένα μήλο το οποίο είχε διαποτίσει με κυάνιο.

(Λέγεται ότι γι’αυτό η Apple χρησιμοποίησε για λογότυπό της το δαγκωμένο μήλο, αφού θεωρείται ο “πατέρας των υπολογιστών”. )

Ο Benedict Cumberbatch είναι καταπληκτικός (και) σε αυτό το ρόλο και προσεγγίζει εξαιρετικά την ιδιαίτερη και ξεχωριστή προσωπικότητα του Άλαν Τούρινγκ.

Όλο το cast είναι υπέροχο. Τρελαίνομαι με την αγγλική προφορά της Keira Knightley  (που είναι κούκλα, όπως πάντα).

Κατά τη διάρκεια της ταινίας ο σκηνοθέτης μας μεταφέρει σε 3 διαφορετικές εποχές της ζωής του Alan Turing: από τις μέρες του Μπλέτσλεϊ Πάρκ, στην εφηβική του ηλικία και στον τελευταίο χρόνο της ζωής του.

Σε όλες τις περιόδους μας δείχνει πόσο διαφορετικός ήταν σε όλους τους τομείς της ζωής του, είτε αυτό είχε να κάνει με το γνωστικό του πεδίο είτε το κοινωνικό του περίγυρο.

Όταν προς το τέλος του έργου ο ήρωας λέει, ότι θα ευχόταν να ήταν φυσιολογικός (normal) η Joan Clarke (πρωην αρραβωνιστικιά του που υποδύεται η Keira Knightley), του λεει :

“No one normal could have done that. Do you know, this morning… I was on a train that went through a city that wouldn’t exist if it wasn’t for you. I bought a ticket from a man who would likely be dead if it wasn’t for you. I read up on my work… a whole field of scientific inquiry that only exists because of you.

Now, if you wish you could have been normal… I can promise you I do not. The world is an infinitely better place precisely because you weren’t.”

Με  λίγα λόγια, επειδή εκείνος ήταν ιδιαίτερος, ξεχωριστός με ένα μυαλό που δούλευε σε επίπεδα άνω του μέσου “φυσιολογικού” ανθρώπου, ο κόσμος είναι σίγουρα πολύ καλύτερος.

Ίσως είμαι πολύ συναισθηματική αλλά σκέφτομαι ότι ως ένα σημείο το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή πληκτρολογώ σε έναν υπολογιστή τις σκέψεις μου και στη συνέχεια θα τις μοιραστώ μαζί σας, το οφείλω σε εκείνον.

Το 2009, λέει, ο τότε πρωθυπουργός της Αγγλίας  Γκόρντον Μπράουν ζήτησε, λέει, δημόσια συγγνώμη από τον τρόπο που του είχε φερθεί τότε η ηγεσία της χώρας, ενώ γνώριζε την πραγματική προσφορά του (Με κάνει λίγο έξω φρενών που η Ελίζαντεθ του απένημε, λέει, χάρη… Άκουσον-άκουσον! Ακύρωση της απόφασης που είχε εκδοθεί και συγγνώμη και από εκείνη έπρεπε, αλλά ….αλλά!)

Ε, δεν έχω να πω κάτι πάνω σε αυτό.

Πόσες αδικίες γίνονται σ’αυτόν τον κόσμο!!

Αυτή η ταινία ήταν το εφαλτήριο να ψάξω και να μάθω για αυτό το σπουδαίο μυαλό.

Ένα μυαλό που έπρεπε να έχει ακούσει :

“Ευχαριστώ, Άλαν Τούρινγκ! “

Είναι από τις περιπτώσεις που η ταινία με προκαλεί να διαβάσω το βιβλίο, “Άλαν Τιούρινγκ: Το Αίνιγμα”  πάνω στο οποίο βασίστηκε και έχει γράψει ο Andrew Hodges.

 

#MoviesILove

Andrew Hodges Benedict Cumberbatch Enigma Keira Knightley The imitation game Άλαν Τούρινγκ Κίρα Νάιτλι κρυπτογραφική συσκευή Μπλέτσλεϊ Πάρκ ομοφυλοφιλία πόλεμος ταινία Το Αίνιγμα Το παιχνίδι της μίμησης